Nieuwsbrief Gegevensuitwisseling #14

Met deze eerste nieuwsbrief van 2021 zijn we aangekomen in een belangrijk jaar voor de Wegiz. Nu het wetsvoorstel bij de Raad van State ligt, en de Tweede Kamer heeft aangedrongen op een snelle behandeling, werken we als programma hard door om het wetsvoorstel na akkoord van de RvS zo spoedig mogelijk aan de kamer aan te kunnen bieden. Zoals het er nu voor staat, heeft de demissionaire status van het kabinet geen gevolgen voor ons werk en het aanbieden van het wetsvoorstel.

Daarnaast werken we aan een update van de meerjarenagenda van het programma: de Meerjarenagenda Wegiz. We doen dat op basis van ervaringen met de vier geprioriteerde gegevensuitwisselingen. Ook zijn er met NEN stappen gezet op het gebied van normering en certificering.

Wilt u een live-update over de Wegiz en ons programma? Schrijf u dan in voor het eerste webinar in een reeks van vier. Dat en meer leest u in deze nieuwsbrief.

Hebt u tips en suggesties voor de nieuwsbrief? Een prangende vraag of opmerking? Laat het weten via gegevensuitwisseling@minvws.nl.

Amigo! De helpende hand bij de digitalisering van medische gegevensuitwisseling

De Wegiz gaat regelen dat gegevensuitwisseling tussen zorgverleners stap voor stap elektronisch moet gaan verlopen. “Waar moet je rekening mee houden? Hoe pak je het aan? Wat is het beste begin? Zorgaanbieders zitten vol vragen en zitten te springen om informatie waarmee zij een vliegende start kunnen maken,” zegt Gert Koelewijn van Nictiz. Collega Henk Hutink en hij ontwikkelen Amigo!, het instrument dat helpt bij de implementatie van een informatiestandaard.

Amigo! is de afkorting van Aan de slag met informatiestandaarden GO! Nictiz, de kennisorganisatie voor digitale informatie-uitwisseling in zorg, heeft samen met het zorgveld invulling aan de tool gegeven. “De naam mag speels zijn, maar zorgaanbieders kunnen Amigo! letterlijk als serieuze vriend beschouwen.”

Voordelen
Gert: “We weten allemaal dat gestandaardiseerde digitale gegevensuitwisseling voordelen oplevert. Door hergebruik van gegevens krijgen patiënten nog betere zorg, verbeteren gezondheidsuitkomsten en wordt er in het gehele zorgproces efficiënter gewerkt. Een kwaliteitsverbetering die ook het werkplezier van zorgverleners vergroot.”

Voordat het zover is, moeten zorgverleners eerst aan de slag om digitale gegevensuitwisseling daadwerkelijk concreet te maken in hun organisatie. Daarom heeft Nictiz in nauwe samenwerking met zorgverleners Amigo! in het leven geroepen.

Hoe voer je een informatiestandaard in?
Henk: “Amigo! helpt zorginstellingen sneller en gestructureerder tot digitale informatie-uitwisseling te komen. Voordat je als zorginstelling over een geolied uitwisselproces van gegevens kunt beschikken, heb je een informatiestandaard nodig. Die slaat de brug tussen zorgverleners, zorgprocessen en ict-systemen. Zo'n standaard bestaat uit een verzameling afspraken die ervoor zorgt dat de zorginformatie met de juiste kwaliteit wordt uitgewisseld. Denk aan afspraken over de taal en techniek van gegevens en over uitwisselingsspecificaties. Alle kennis en ervaring om een informatiestandaard in te voeren, kun je uit Amigo! halen.”

Het stappenplan van Amigo!
Amigo! werkt met een stappenplan dat doorlopen wordt. Het is vergelijkbaar met een checklist, die leidt tot een plan van aanpak dat past bij je organisatie. Alles waar gegevensuitwisseling aan raakt in de organisatie – zoals beleid, manier van werken in de organisatie en de IT-infrastructuur – wordt meegenomen in de aanpak.

Acute zorg
Je vindt Amigo! op amigo.nictiz.nl. De homepage toont twaalf informatiestandaarden, van geboortezorg tot medicatieveiligheid en van huisartswaarneming tot laboratoria. Henk: “Momenteel ligt de focus op informatie-uitwisseling in de acute zorg, later willen we informatiestandaarden voor andere zorgdomeinen erin opnemen. Zorgaanbieders kunnen Amigo! nu gebruiken voor het digitaal uitwisselen van overdrachtsberichten vanuit de ambulance naar de spoedeisende hulp.”

Thema's en tips
Gert: “Amigo! geeft aan welke acties van belang zijn voor het implementeren van een elektronische gegevensuitwisseling. Je ziet de relevante thema's en krijgt tips. Voor veel zorgaanbieders is het namelijk onbekend welke stappen genomen moeten worden. Sommigen verzinnen dan een eigen manier – en dat is natuurlijk het laatste wat we willen.”

Amigo! in het kort

  • Compleet overzicht van alles wat komt kijken bij de realisatie van elektronische gegevensuitwisseling. Geplot op alle lagen van het interoperabiliteitsmodel van Nictiz.
  • Informatie over wie je moet betrekken bij de implementatie.
  • Informatie over wat je moet organiseren met zorgpartners en de zorgprocessen.
  • Informatie over welke activiteiten moeten worden uitgevoerd en wanneer.
  • Tips en voorbeelden uit de praktijk
  • Zien hoeveel en welke zorginstellingen al bezig zijn.
  • Met elkaar in contact komen via de implementatiekaart.
  • Geleerde lessen van andere zorgaanbieders.
Overzicht gegevensuitwisseling Acute Zorg
Beeld: ©Nictiz / Nictiz

‘Het kost allemaal zeeën van tijd’

Frank Bosch, hoogleraar Acute Interne Geneeskunde en internist bij het Rijnstate Ziekenhuis en Radboudumc, breekt een lans voor een snellere digitaliseringssprong. In december publiceerde de Volkskrant zijn ingezonden betoog Regel digitale uitwisseling van patiëntgegevens. We spraken hem naar aanleiding van zijn publicatie.

Frank: “Het kan zo veel beter. Ik erger mij in hoge mate aan de onnodige administratie die zorgverleners moeten verrichten. Door corona krijgen systemen nu een schop in de goede richting, bijvoorbeeld met beelduitwisseling, maar het gaat mij nog te langzaam.”

Lees het interview met Frank Bosch

Frank Bosch
Beeld: ©Frank Bosch / Frank Bosch

Norm voor logging: de herziening van NEN 7513 is begonnen

Zorgverleners zijn volgens de Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg (Wabvpz) sinds 1 juli 2020 verplicht om cliënten inzage te geven in wie toegang heeft gehad tot hun patiëntengegevens. In de praktijk is dat nog niet overal mogelijk. Besloten is om NEN 7513, de norm voor logging, te herzien. Doel van de norm is een betrouwbaar overzicht leveren van gebeurtenissen waarbij persoonlijke gezondheidsinformatie is verwerkt.

Draagvlak voor herziening van NEN 7513 is voldoende aanwezig, zo bleek uit een drukbezochte informatiebijeenkomst eind vorig jaar. Vervolgens heeft de projectgroep op 28 januari voor het eerst bijeengezeten om de herziening van de norm te starten.

Herziening NEN 7513
De herziening heeft als doel zowel actuele ontwikkelingen als aandachtspunten uit de informatiebijeenkomst te verwerken. NEN 7513 is een uitwerking van de eisen uit NEN 7510 (informatiebeveiliging in de zorg) over logging. Logging stelt eisen aan het vastleggen van acties op elektronische patiëntdossiers. De norm biedt zorgaanbieders aanwijzingen voor het loggen en levert ontwikkelaars van informatiesystemen eisen waaraan hun softwaresystemen moeten voldoen.

Voor wie
Bij de ontwikkeling van een norm is het belangrijk dat alle belanghebbende partijen deelnemen. Voor NEN 7513 zijn onder andere uitgenodigd om deel te nemen:

  • aanbieders van preventief medisch gezondheidsonderzoek, zoals arbodiensten, zorginstellingen, bedrijfsartsen, huis- en sportartsen;
  • zorggebruikers- en cliëntenorganisaties;
  • richtlijnontwikkelaars;
  • zorgverzekeraars en leveranciers van diagnostische tests;
  • adviesbureaus en certificerende instellingen.

Vormen van deelname aan de projectgroep
Deelnemers kiezen hoe ze willen deelnemen aan de herontwikkeling van de norm.

  • Schrijfgroep Voorbereiden tekstvoorstellen voor de norm, verwerken van commentaren. De schrijvers nemen deel aan de projectgroepvergaderingen en stemmen tussendoor af over de uitwerking en aanpassing van teksten.
  • Klankbordgroep Becommentariëren van tekstvoorstellen, adviseren, gevraagd en ongevraagd aan de schrijversgroep. Actief participeren in de projectgroepvergaderingen.
  • Leesleden Worden geïnformeerd over mijlpalen en openbare kritiek-ronde. Bepalen zelf of ze actief willen worden. Leesleden zijn geen deelnemers, nemen geen deel aan vergaderingen en hebben geen stemrecht. Het is mogelijk ook in een later stadium van rol te veranderen en te participeren in de projectgroep.

Aanmelden en meer informatie
Voor meer informatie over het normalisatieproces of meedoen aan de herziening van NEN 7513 kunt u contact opnemen met Evelyn Noordam-Haagmans, consultant Zorg & Welzijn bij NEN: (015) 269 03 18.

Afbeelding artikel NEN 7513
Beeld: ©NEN/ Getty Images / NEN / Getty Images

Voor in de agenda: vier webinars over elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (EGIZ) in maart

“Iedereen wil, iedereen steekt er al heel veel energie in, maar we moeten het echt met elkaar doen.” Met deze en meer woorden doet Erik Gerritsen, secretaris-generaal bij het ministerie van VWS, de oproep om deel te nemen aan het webinar Samenwerken aan dé bouwstenen voor elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (EGIZ).

Voor in de agenda: vier webinars over elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (EGIZ) in maart

NEN-EGIZ-logo
Beeld: ©NEN / Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut (NEN)

Even voorstellen – Rijks-I-trainee Hemin Hawezy

Een traject van twee jaar, met elke acht maanden een andere opdracht: dat is de route die elke rijks I-trainee volgt. Na opdrachten bij de Raad van State en het ministerie van BZK is Hemin Hawezy onlangs begonnen bij team Gegevensuitwisseling van VWS. Bij ons zet hij zijn kennis en ervaring om het team te ondersteunen, bijvoorbeeld bij de organisatie van de webinars in maart.

Wat heb je hiervoor gedaan?
“Tijdens mijn studie bestuurskunde in Rotterdam raakte ik geïnteresseerd in de veranderende rol van ict binnen de overheid. Dat kwam door een onderzoek dat ik deed naar e-governance bij de gemeente Rotterdam. Uit het onderzoek bleek dat de gemeente koploper is in het gebruik van ict bij het contact met inwoners, zoals online-petities en burgerfora. Bij de Nederlandse overheid heeft ict nu een prominente plek. Steeds vaker worden digitale gegevens ingezet en de vraag naar evidence-based stijgt: wetenschappelijke onderbouwing van beleid.

In het Rijks I-Traineeship kon ik mijn ei kwijt. Mijn avontuur begon met een ‘reis naar de cloud’ bij de Raad van State. Ik werkte mee aan een aanbesteding voor een nieuw zaaksysteem. Het doel was om een omslag te maken van beheer- naar regieorganisatie. Vervolgens ging ik aan de slag bij CIO Rijk om te leren welke stappen worden gezet om ict te bevorderen. Binnen het programma Sturing op I was ik betrokken bij de Strategische I-agenda Rijksdienst. In januari begon ik aan mijn derde opdracht, bij team Gegevensuitwisseling van de directie Informatiebeleid van VWS.”

Waarom vind jij Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg een belangrijk programma?
“Het kabinet wil dat Nederland digitale koploper wordt in Europa. Ik sta achter deze ambitie. We moeten blijven innoveren en een goed voorbeeld geven op digitaal gebied. Toegankelijkheid en transparantie van informatie en voorzieningen zijn daarbij de belangrijkste bouwstenen. Het programma is essentieel om voortgang te boeken op het gebied van digitalisering in de gezondheidszorg. Het voorziet in de toenemende vraag vanuit het zorgveld. Er is nu momentum om stappen te zetten: de vraag komt echt uit de Kamer en het zorgveld, zij zien graag dat VWS het voortouw neemt. Daarnaast maken ict-ontwikkelingen meer mogelijk dan voorheen. Het is een voorrecht om aan het programma mee te mogen doen.”

Wat doe je in je vrije tijd?
“Het liefst wandel ik met vrienden in de natuur. Ik ben opgegroeid in Nunspeet, maar woon al enige tijd in Delft. In deze tijd mis ik dus vooral de Veluwe. Ook de sociale contacten zijn op een laag pitje gezet. Vrije tijd vul ik nu met het lezen van boeken over digitalisering, ethiek en maatschappij. Ook mijn beperkte kookkunsten zijn de afgelopen maanden sterk verbeterd, zelfs al zeg ik het zelf.”

Hemin Hawezy
Beeld: ©Hemin Hawezy / Hemin Hawezy

De volwassenheidsscan: onderbouwing voor wetgeving

Hoe zorg je ervoor dat een wet in ontwikkeling meerwaarde heeft en realiseerbaar is? Bij de ontwikkeling van de Wegiz werkt het ministerie van VWS met de procesaanpak ‘van idee tot AMvB’. Sabine Geerdes, projectleider van de gegevensuitwisseling Basisgegevensset Zorg (BGZ): “De basis is dat er voldoende draagvlak is in het zorgveld. Met de aanpak beschrijven we de stappen die een gegevensuitwisseling doorloopt om ‘m tot wettelijke verplichting te kunnen maken.”

Sabine: “Een van de instrumenten die we daarbij inzetten is de volwassenheidsscan (VHS). Daarmee komen we te weten in hoeverre zorgaanbieders klaar zijn om de gegevensuitwisseling daadwerkelijk in te voeren in hun organisatie.” Collega Eelke Toonstra, projectleider van de gegevensuitwisseling Beelduitwisseling: “Met de VHS ontstaat zicht op de implementatiegereedheid van het zorgveld voor een bepaalde gegevensuitwisseling. De scan is zó ontworpen dat deze gebruikt kan worden voor alle gegevensuitwisselingen die we op de Wegiz-meerjarenagenda hebben staan.”

Verder met een gevalideerd instrument
Sabine: “Op 18 januari hebben Eelke en ik de bijeenkomst georganiseerd die de start markeerde van twee VHS-pilots voor onze gegevensuitwisselingen. Dat was een mooi moment na een periode waarin we samen met branche- en beroepsorganisaties zoals NVZ, NFU, FMS en V&VN zochten naar een gevalideerd instrument. Ook waren RSO-NL en TWIIN aanwezig. Nu ligt er een concreet resultaat dat we in kunnen zetten om de Wegiz verder te ontwikkelen.”

Antwoord op vragen van zorgaanbieders
De VHS moet voor alle gegevensuitwisselingen in de toekomst gebruikt kunnen worden. Het geeft zorgaanbieders antwoord op deze vragen:

  • In hoeverre zijn wij al klaar voor de verschillende aspecten van het verplichte proces?
  • Wat moeten wij nog doen voordat we elektronisch gegevens van dat proces kunnen uitwisselen?
  • Wat is de implementatietermijn waarop we klaar kunnen zijn?

Pilots uitvoeren
Eelke: “Het doel van de pilots is vooral om te zien of het inderdaad de uitkomsten geeft die we met het instrument willen behalen en of er aanpassingen aan het model nodig zijn. Om de werking van de VHS te testen, worden nu pilots uitgevoerd. We doen dat samen met de belangenverenigingen en het internationale assessment CCMM van HIMSS, een Amerikaanse non-profitorganisatie die meerdere volwassenheidsmodellen heeft ontwikkeld.”

Consultatie zorginstellingen
Voor de uitvoering van de pilots benaderen de branche- en beroepsverenigingen in de komende periode zorginstellingen. Dit met de vraag of zij een vragenlijst in willen vullen en deel willen nemen aan workshops over de validatie van de VHS. De zorgaanbieders worden zo gekozen dat er een representatief beeld ontstaat van de volwassenheid ofwel implementatiegereedheid van het zorgveld, voor zowel BGZ als voor Beelduitwisseling.

Meer informatie
Begin mei verwachten we de resultaten van beide pilots. Vragen over de VHS kunt u stellen aan Ulco de Boer, projectleider VHS bij het programma Elektronische gegevensuitwisseling in de zorg.

Afbeelding volwassenheidsscan
Beeld: ©VWS

Vrijdag 19 april 2021: Meet Up Informatieberaad

Het duurt nog even, maar toch brengen we de volgende Meet Up van het Informatieberaad alvast onder de aandacht. Reserveer alvast het tijdstip van deze online-bijeenkomst in uw agenda: vrijdag 19 april van 13.30 tot 16.00 uur.

Thema: netwerkperspectief
De Meet Up van het Informatieberaad is de tweede digitale editie en staat in het teken van ‘netwerkperspectief’. Welke impact heeft dit op elektronische gegevensuitwisseling in zorg en de inrichting van het stelsel? Die en vele andere vragen komen volop aan bod. Het belooft weer een mooie Meet Up te worden. Mis het niet!

Over de Meet Up
De Meet Up is dé plek waar patiënten, zorgprofessionals, bestuurders, beleidsmakers, leveranciers en inkopers van zorgoplossingen elkaar ontmoeten. Samen delen we kennis, doen we inspiratie op en werken we aan een duurzaam informatiestelsel in de zorg.

Denk en doe mee!
Het programma is nog in opbouw. Hebt u ideeën of suggesties voor mogelijke onderwerpen of kent u inspirerende sprekers die een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan deze Meet Up? Denk en doe mee: al uw inbreng is welkom op informatieberaadzorg@minvws.nl.

Afbeelding bij bericht over Meet Up netwerkperspectief 19 april 2021
Beeld: ©vws#Net